BRAK ZGODY NA ROZWÓD. JAK SKUTECZNIE BRONIĆ SIĘ PRZED ROZWODEM?

Pan Marcin chciałby się rozwieść bowiem związał się z inną kobietą ale jego żona, pani Iwona, zagroziła, że nie da mu rozwodu. Poza tym małżonkowie mają troje małoletnich dzieci a żona Pana Marcina zapowiedziała, że jeżeli odejdzie, nie będzie mógł ich widywać. Czy w tej sytuacji możliwe jest aby Sąd oddalił powództwo Pana Marcina o rozwód? Czy w ogóle brak zgody drugiego małżonka na rozwód może uchronić małżeństwo przed jego rozwiązaniem?

Tak. Są pewne warunki, których istnienie spowoduje, że rozwód nie będzie możliwy, pomimo że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Należą do nich trzy samoistne przesłanki negatywne rozwodu, które zakazują jego udzielenia:

– jeżeli wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków (art. 56§2 k.c.),

– jeżeli rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, innymi niż dobro małoletnich dzieci małżonków (art. 56§2 k.c.),

– jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia a drugi małżonek nie wyraża zgody na rozwód (art. 56§3 k.c.).

W sytuacji pana Marcina i pani Iwony mogą zaistnieć w/w przesłanki uniemożliwiające orzeczenie rozwodu, pomimo że między małżonkami nastąpił już trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Przede wszystkim sąd zbada, czy na skutek rozwodu nie ucierpią ich małoletnie dzieci. Jeżeli okaże się, że dzieci źle funkcjonują w rodzinie, gdzie każdy z rodziców mieszka osobno i prowadzi oddzielne od drugiego małżonka życie, rozwód nie będzie możliwy. Duże znaczenie będzie tutaj też miało współdziałanie rodziców w zakresie realizowania kontaktów z dziećmi.

Drugą przesłanką uniemożliwiającą rozwód będzie sprzeczność rozwodu z innymi zasadami współżycia społecznego, tj. z pewnymi normami moralnymi czy etycznymi, przyjętymi w społeczeństwie, np. w sytuacji choroby porzuconego małżonka.  Okoliczność ta nie powinna być przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego a jeżeli do rozkładu doprowadzi, jest negatywną przesłanką rozwodu. Jeśli pani Iwona udowodni, że jest poważnie chora a mąż w tej sytuacji nie wywiązał się z obowiązków małżeńskich wobec niej, pan Marcin nie otrzyma rozwodu. Choroba nakłada na drugiego małżonka obowiązek opieki nad chorym małżonkiem i dołożenia wszelkich starań w celu przywrócenia zdrowia choremu i zdolności do spełnienia przez niego obowiązków małżeńskich. Małżonek, który w takiej sytuacji porzuca chorego małżonka, nie otrzyma rozwodu. Jeżeli zatem pan Marcin nie był wsparciem i pomocom dla chorej żony a nawet dopuścił się zdrady i związał się z inną kobietą, nie będzie mógł się rozwieść.

Trzecią przesłanką negatywną rozwodu, jest brak zgody na rozwód drugiego małżonka, jak w przypadku pana Marcina. Jeśli pani Iwona nie wyrazi zgody na rozwód i jednocześnie udowodni, że mąż jest wyłącznie winny rozkładu małżeństwa, co jest prawdopodobne, bowiem związał się z inna kobietą, pan Marcin rozwodu nie otrzyma. „Odmowa wyrażenia zgody na rozwód jest uprawnieniem małżonka nie ponoszącego winy za rozkład pożycia i z zasady prowadzi do niemożności orzeczenia rozwodu. Odmowa nie może być narzędziem zemsty lub szykany” ( Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 października 2000 r. V KCN 129/00). Brak zgody na rozwód pani Iwony nie będzie skuteczny wyłącznie wtedy, gdy będzie sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, np. jeśli pani Iwona nie zgodzi się na rozwód wyłącznie z chęci zemsty na mężu.