ZASIEDZENIE – SPOSÓB NABYCIA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI

Zasiedzenie jest sposobem nabycia własności rzeczy, m.in. nieruchomości, przez długotrwały upływ czasu związany z wykonywaniem praw właścicielskich przez osobę która formalnie właścicielem nie jest. Tak jak w przypadku pani Marii, która zajmuje dom posadowiony na nieruchomości nieprzerwanie od 29 lat. Pani Maria wie, że nie jest właścicielem tej nieruchomości ale zachowuje się w stosunku do niej tak jak właściciel, tzn. jest jej posiadaczem samoistnym. Oznacza to, że pani Maria manifestuje swoje władztwo nad nieruchomością na zewnątrz, co rodzi domniemanie u innych osób, że jest właścicielem. W szczególności  zachowania te mogą polegać na niezakłóconym korzystaniu z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, wynajmowaniu lub wydzierżawianiu nieruchomości osobom trzecim i pobieraniu z tego tytułu dochodu, zagospodarowaniu nieruchomości poprzez zabudowę, przebudowę lub wyburzenie budynków, sadzeniu drzew i krzewów, ogrodzeniu posesji, pokrywaniu kosztów remontów budynku, płaceniu podatków od nieruchomości czy ujawnieniu posiadania w ewidencji gruntów i budynków.

Od posiadania samoistnego, będącego pierwszą przesłanką zasiedzenia, należy odróżnić posiadanie zależne, np. dzierżawcę, najemcę czy użytkownika. Gdyby pani Maria wyłącznie wynajmowała czy też dzierżawiła nieruchomość od innej osoby przez wspomniany wyżej okres 29 lat, nie mogłaby jej zasiedzieć, bowiem nie byłaby posiadaczem samoistnym a wyłącznie zależnym.

Do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie poza przesłanką posiadania samoistnego wymagany jest upływ czasu, tj. 20 lub 30 lat, w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza samoistnego. Upływ czasu to druga przesłanka zasiedzenia.

Dobra wiara polega na tym, że posiadacz samoistny jest w uzasadnionym przekonaniu, że jest właścicielem nieruchomości, zła wiara oznacza zaś, że posiadacz nieruchomości ma wiedzę, że właścicielem nie jest a pomimo to wykonuje faktyczne władztwo nad rzeczą tak jak właściciel.

Pani Maria wie, że nie jest właścicielem nieruchomości, dlatego aby mogła nabyć prawo własności nieruchomości niezbędny jest upływ 30 lat. Po tym czasie może wystąpić do sądu z wnioskiem o zasiedzenie. Gdyby zaś nasza bohaterka posiadała nieruchomość w dobrej wierze, tzn. była w uzasadnionym przekonaniu, że jest jej właścicielem a następnie ujawniłby się prawdziwy właściciel nieruchomości, to do zasiedzenia nieruchomości przez panią Marię wystarczyłby upływ 20 lat nieprzerwanego posiadania gruntu.

Ostanie zmiany w przepisach wprowadziły ograniczenia zasiedzenia nieruchomości o charakterze rolnym. Obecnie nieruchomość taką może zasiedzieć wyłącznie rolnik indywidualny, jeżeli ustalona zgodnie z przepisami art. 5 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.