OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY DZIECI WOBEC RODZICÓW

Kodeks rodzinny i opiekuńczy na pierwszy plan wysuwa obowiązek alimentacyjny, który obciąża zstępnych względem wstępnych, czyli prościej mówiąc dzieci wobec rodziców (art. 129 § 1 k.r.o.). W praktyce alimentacja rodziców przez dzieci występuje bardzo rzadko. Jednak takie sytuacje mają miejsce, podobnie jak u Mateusza, który został pozwany przez swojego ojca o alimenty. Mateusz jest pełnoletnim dzieckiem pana Jana, a jego ojciec obecnie znajduje się w niedostatku, tzn. jego sytuacja finansowa jest na tyle trudna, że nie jest w stanie zaspokoić swych usprawiedliwionych życiowych potrzeb. Jedyną drogą do poprawy tej sytuacji są alimenty od syna Mateusza.

Mateusz czuje się jednak przez swojego ojca skrzywdzony, bowiem pan Jan w ogóle nie uczestniczył w wychowaniu syna, nadużywał alkoholu, nie pracował a cały obowiązek związany z utrzymaniem rodziny i wychowywaniem dzieci spoczął na matce Mateusza.

Czy w tej sytuacji Mateusz może skutecznie bronić się przed nałożeniem na niego sądowego obowiązku łożenia alimentów na ojca?

Kiedy rodzic znajduje się w niedostatku, ma prawo żądać alimentów od swojego dziecka. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie uzależnia prawa rodzica do alimentów od tego, w jaki sposób wykonywał on obowiązki rodzicielskie wobec dziecka, czy ponosił koszty utrzymania i wychowywania dziecka, czy wreszcie nawet od tego, że w przeszłości rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Jest jednak sposób aby Mateusz mógł obronić się przez zasądzeniem od niego alimentów na ojca, powołując się na zasady współżycia społecznego, czyli na pewne uznane w społeczeństwie reguły etycznego postępowania. Z uwagi właśnie na zasady współżycia społecznego, sąd może oddalić powództwo pana Jana, jeśli Mateusz udowodni, że ojciec nieprawidłowo wykonywał wobec niego władzę rodzicielską, nie brał udziału ani w wychowaniu ani w utrzymaniu syna. Wówczas sąd może dojść do wniosku, że w takiej sytuacji niegodziwym będzie obciążenie dorosłego już dziecka obowiązkiem alimentowania ojca i powództwo oddali.